Droomhuis gevonden! En nu? (Deel 4)

Deze kwestie van geld is de laatste van een serie van vier waarin wordt stilgestaan bij belangrijke aspecten in een hypotheek adviesgesprek.  In deze aflevering staan we stil bij de risico’s van inkomensdaling die een mogelijke bedreiging vormen voor de betaalbaarheid van de hypotheek. Tevens noemen we de maatregelen die getroffen kunnen worden om deze risico’s te beperken. De rente en aflossing van de hypotheek dienen immers te worden betaald. In goede, maar ook in slechte tijden. Betalingsachterstanden kunnen leiden tot een noodgedwongen verkoop van de woning met een mogelijke restschuld als gevolg.

Er zijn natuurlijk verschillende oorzaken te bedenken die leiden tot een verlaging van het inkomen. Van sommige gebeurtenissen kan het moment waarop ze plaatsvinden redelijk goed in worden geschat. Bijvoorbeeld minder gaan werken, eerder stoppen met werken of pensionering. Andere gebeurtenissen komen  onverwacht, zoals verlaging van functie, onvrijwillige werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en overlijden. In een goed hypotheekadvies worden deze financiële risico’s in kaart gebracht. Vervolgens dienen de mogelijke maatregelen besproken te worden.

Financiële risico’s van overlijden
Overlijden is een risico met mogelijk grote (financiële) gevolgen. Naast het  emotionele verdriet, kunnen de nabestaanden er ook financieel zwaar door geraakt worden. Bijvoorbeeld wanneer de kostwinner komt te overlijden. Als er kinderen onder de 18 jaar zijn , dan kan de partner recht hebben op een uitkering volgens de Algemene Nabestaanden Wet (ANW). Maar zodra het jongste kind de 18-jarige leeftijd bereikt, komt de ANW uitkering te vervallen. Als er niets geregeld is om de financiële risico’s van overlijden af te dekken, dan heeft de achterblijvende partner een probleem. De maandelijkse lasten moeten dan door één inkomen worden opgebracht. Als de partner parttime werkt is dit vrijwel onmogelijk. Daarnaast drukken de lasten van de hypotheek of de huur op het maandelijks besteedbare inkomen. Een overlijdensrisicoverzekering kan dit risico afdekken. Door de gestegen levensverwachting en toenemende concurrentie zijn de premies de afgelopen jaren drastisch lager geworden.

Arbeidsongeschiktheid en werkloosheid
Als je ziek wordt of door een andere medische aandoening niet meer (volledig) kunt werken, kan je na twee jaar in aanmerking komen voor een uitkering. De eerste twee jaar heeft je werkgever de plicht je loon door te betalen. De meeste werkgevers betalen het eerste jaar 100% en het tweede jaar 70% van het laatst verdiende salaris door. Na twee jaar wordt bepaald of jij en je werkgever aan alle vereisten hebben voldaan om in aanmerking te komen voor een WIA uitkering. De hoogte van deze uitkering wordt bepaald door de mate van arbeidsongeschiktheid. Hierbij wordt uitgegaan van gangbare arbeid: er wordt gekeken naar welke werkzaamheden je nog wel kan verrichten. Aan de hand van de medische specificaties wordt bepaald welke beroepen er nog wel uitgeoefend kunnen worden en welk inkomen nog verdiend kan worden. Dit inkomen wordt de verdiencapaciteit genoemd. De hoogte van de uiteindelijke uitkering is na een bepaalde periode afhankelijk van hoeveel je van deze verdiencapaciteit weet te benutten. In zowat alle scenario’s is er sprake van een inkomensterugval. Wanneer deze inkomensdaling een bedreiging vormt voor bijvoorbeeld de betaling van de hypotheeklasten, dan is het verstandig om deze inkomensdaling te verzekeren.

Bij onvrijwillige werkloosheid kan een werknemer aanspraak maken op een WW uitkering. Per 1 juli 2015 wordt deze wet versoberd wat betreft de hoogte als de duur van de uitkering. Bij werkloosheid is direct sprake van een inkomensterugval. De WW vangt slechts een deel van deze inkomensterugval op. Bovendien  wordt de duur van de WW uitkering in een aantal stappen verkort tot slechts 24 maanden. 

Er zijn verschillende manieren om je te verzekeren tegen de inkomensterugval bij arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. Er zijn werkgevers die hun werknemers de mogelijkheid bieden om deel te nemen aan een collectieve verzekering voor het WIA-gat. Deze verzekert een inkomen die de WIA uitkering aanvult tot 70% van het oorspronkelijke loon. Dit is weliswaar de voordeligste wijze van verzekeren maar noodzaakt je toch om te overwegen of deze aanvulling voldoende is. Indien er geen voorziening via de werkgever wordt aangeboden dan is het natuurlijk helemaal aan te bevelen om je financiële situatie door te laten lichten. De oplossing kan een zogenaamde woonlastenverzekering zijn. Dit is een verzekering die een vooraf afgesproken aanvullend inkomen uitkeert om je hypotheek- of huurlast bij arbeidsongeschiktheid of werkloosheid door te kunnen betalen . Er zijn verscheidene aanbieders op de markt met allemaal hun eigen voorwaarden, (medische) uitsluitingen en maximale duur van de dekking. 

Pensionering
Vaak daalt het (besteedbaar) inkomen bij pensionering. Indien het aannemelijk is dat er bij pensionering nog sprake is van een (rest)schuld, dan is het zeer verstandig om samen met je adviseur te bepalen hoe hoog de maximaal gewenste woonlasten zijn om zodoende te bepalen welk deel van de hypotheek tot je pensioen afgelost moet worden. Daarnaast kan natuurlijk ook gedacht worden om maatregelen te treffen met als doel het inkomen bij pensioneren te verhogen.

Zorg voor inzicht!
Wetswijzigingen volgen elkaar onophoudelijk op. Bovendien verandert de persoonlijke en financiële situatie en daarmee mogelijk ook de wensen en doelstellingen continu. Mede hierdoor is het voor de meeste huizenbezitters bijna onmogelijk om alle financiële risico’s te overzien. Daarom adviseren wij onze relaties altijd om hun financiële situaties periodiek door te laten lichten door een ervaren adviseur. Met een doorlopend inzicht beperk je het risico onverwachts tegen ongewenste financiële situaties te lopen.