Eigen-woning-schenking vraagt aandacht

Het Kabinet Rutte-Samsom heeft verschillende maatregelen aangekondigd om de woningmarkt te stimuleren. In onze rubriek hebben we daar al eerder aandacht aan geschonken. Vandaag staan we stil bij de eerste ervaringen met een belangrijke – tijdelijke - maatregel die gericht is op het overdragen van vermogen om woningaankopen makkelijker te maken of (top) hypotheken af te lossen, de zgn.  Eigen Woning Schenking. 

Belastingvrij schenken voor een eigen woning
Vanaf 1 oktober 2013 tot en met 31 december 2014 is het mogelijk 100.000 euro belastingvrij te schenken voor een eigen woning. Uit een recente enquête onder een groot aantal notariskantoren blijkt dat er veel mensen langs komen om een eigen woning schenking te doen. Het aantal schenkingen lijkt ook veel meer te worden dan de staatssecretaris heeft beoogd toen hij de maatregel voorstelde. De eigen-woning-schenking is daarmee een groter succes dan de regering had verwacht. Dat levert mogelijk problemen op in de rijksbegroting, waarmee de maatregel misschien wel voortijdig aan het eigen succes ten onder gaat. Dat hebben we eerder gezien bij de spaarloon- en premiespaarregelingen. Er werd te veel gebruik van gemaakt en de regelingen werden daarom weer afgeschaft, terwijl veel mensen er nog op hadden gerekend.

Enquête
Uit de eerder genoemde enquête onder een groot netwerk van notariskantoren blijkt dat 32%  het maximale belastingvrije bedrag van 100.000 euro schenkt. Hoewel er tussen schenker en begunstigde geen familieverhouding is vereist, gaat het in 89% om ouders die aan hun kinderen schenken. In 29% van de gevallen gaat het dan om de kwijtschelding op een eerdere lening aan de kinderen voor hun woning. De lening wordt dan omgezet in een schenking. Dit levert later een besparing van erfbelasting op. 

Schenkgedrag in de hand gewerkt
De begunstigde moet de eigen-woning-schenking investeren in een eigen woning. Dat kan door bijvoorbeeld een huis te kopen of af te lossen op de hypotheek. De eigen-woning-schenking lijkt het meeste te worden gebruikt voor aflossing van hypotheken. Of dat altijd de beste optie is, wordt echter betwijfeld. Omdat men voor de schenkingsregeling niet verplicht langs de notaris hoeft, wordt niet altijd advies ingewonnen voordat men de schenking doet en dat is volgens vriend en vijand van de regeling niet wenselijk.

In de praktijk wordt de belastingvrije schenking ook veel ingezet om het vermogen te verminderen in het kader van de AWBZ-zorgbijdrage. In 2013 zagen de notarissen al veel schenkingen om het vermogen in box 3 te verlagen, zodat er in de toekomst minder AWBZ-zorgbijdrage betaald hoeft te worden. De eigen-woning-schenking lijkt dit schenkgedrag om de AWBZ in de hand te hebben gewerkt. Ook zetten veel ouders de eigen-woning-schenking in om hun vermogen te verminderen, zodat hun kinderen later minder erfbelasting betalen bij het erven.

Lappendekenwet
Deskundigen noemen de wet die de eigen-woning-schenking mogelijk maakte een 'lappendekenwet' waarbij ’de verschillende lapjes niet helemaal goed aan elkaar zijn genaaid’. “Er zijn valkuilen waar schenkers en ontvangers makkelijk kunnen intrappen met financiële nadelen als gevolg", aldus de woordvoerder van het netwerk van notarissen. 
“Daarnaast is het de vraag hoe de Belastingdienst gaat controleren of misbruik van de schenking wordt gemaakt. Ouders die hun kinderen in het verleden al de eenmalig grote vrijgestelde schenking hebben gegeven, mogen namelijk niet de volledige 100.000 euro belastingvrij schenken. De eerdere schenking moet van de 100.000 euro worden afgetrokken. Vaak weten ouders en kind niet meer wanneer die schenking is gedaan. Ook de belastingdienst weet dat antwoord vaak niet”.

Advies wenselijk
In onze werkzaamheden zijn vragen over de mogelijkheden van schenking als vorm van vermogensoverdracht vrijwel dagelijkse kost. In vrijwel alle situaties zijn er meerdere mogelijkheden om tot het gewenste resultaat te komen. Grotere en kleine valkuilen worden vaak vooraf niet gezien. Uiteindelijk gaat het erom dat u ook in de toekomst nog tevreden bent met genomen besluiten, die meestal niet meer zijn terug te draaien. Een zorgvuldig adviestraject moet verrassingen of teleurstellingen voorkomen. Het gaat dan niet alleen over vermogensoverdracht, om te besparen op de zorgbijdrage of erfbelasting, maar daarnaast bijvoorbeeld over de voor- en nadelen van  extra aflossen op de hypotheek. Denk daarbij ook aan de rente op uw spaargeld of het rendement van uw beleggingen. Daar valt vaak nog veel aan te verbeteren.

Tot over 2 weken !