15-07-2015

Historie Financieel Nederland

In deze laatste kwestie voor de zomervakantie, houden wij het gewoontegetrouw wat luchtiger. We nemen u mee in de rijke historie van belangrijke ontwikkelingen en gebeurtenissen op het gebied van financiën en geld sinds de introductie van onze oude munt, de gulden. Leuk om te lezen, te weten en door te vertellen tijdens de vakantie onder het genot van een glas bier of wijn.

1378 In 1378 komt de Hollandse gulden van Graaf Willem V in omloop. De benaming gulden komt van gulden florijn (gouden florijn) genoemd naar de Florentijnse munt fiorini d’oro.

Waarde: sinds de Hollandse gulden in omloop kwam is de koopkracht hiervan enorm gedaald. Voor wat 565 jaar gelden 1 gulden kostte, moet nu bijna 250 keer zoveel worden betaald.

1472 De eerste bank wordt opgericht in Siena, Italië. De Banca Monte dei Paschi bestaat nog steeds.
1602 De VOC wordt opgericht en krijgt een monopolie op overzeese handel. Om aan geld te komen, konden alle ingezetenen van de republiek geld inleggen. De eerste aandelen worden uitgegeven. Er wordt 6,4 miljoen gulden ingelegd.

1637 De eerste economische zeepbel barst in Nederland. Aan de tulpenmanie, een 3 jaar durende sterke stijging van de waarde van tulpenbollen uit Holland en Utrecht, kwam begin 1637 abrupt een einde. In januari 1637 kosten tulpenbollen tien keer zoveel als het jaarsalaris van een vakman.

1672 In het rampjaar 1672 (‘het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos’) wordt Gaspar Fagel aangesteld als Raadspensionaris (staatshoofd). Hij ontvangt een jaarsalaris van 6.000 gulden; de Balkenende norm van die tijd. Ter vergelijking:  een schoolmeester verdiende toen 100 gulden per jaar.

1795 Een krach (grote plotselinge koersdaling) op de Koopmansbeurs in Amsterdam door economische recessie. Veel plantages in West Indië (Suriname) waren niets meer waard.

1814 De Nederlandsche Bank wordt opgericht door koning Willem I om de economie een impuls te geven. DNB kreeg het alleenrecht op de uitgifte van bankbiljetten en het verlenen van kredieten. Het eerste bankbiljet, in de volksmond het Roodborstje genoemd vanwege de rode kleur op de voorkant van het biljet, wordt een paar dagen na de oprichting uitgegeven.

1906 De eerste Miljoenennota wordt in 1906 gepresenteerd door  minister De Meester. Voor die tijd werd de begroting alleen mondeling aan de Eerste en Tweede Kamer aangeboden met een ‘Miljoenenrede’.

1930 De grote depressie. De beurskrach van 1929 op Wall Street bleek invloed te hebben op de hele wereld. In Nederland liep de werkloosheid op tot 480.000 in 1936.

1940 De oorlog breekt uit en het Nederlandse kabinet verhuist naar Londen.

1945 Het centraal Plan Bureau (CPB) wordt opgericht om de overheid te helpen met economische kennis en inzichten.

1945 Vlak na de oorlog krijgen alle Nederlanders 10 gulden tijdens de grote geldzuivering die Lieftinck op touw zette. In de week waarin alle oude bankbiljetten en munten moesten worden ingeleverd –om vervolgens te worden geruild voor nieuw geld- moest men rondkomen van deze tien gulden.

1959 In Kolham bij Slochteren wordt op 29 mei 1959 het eerste Groningse gas ontdekt. Sinds de ontdekking van het aardgasveld heeft de schatkist van het Rijk ruim 211 miljard euro aan gasbaten ontvangen.

1964 AMRO bank ontstaat uit een fusie van de Amsterdamsche Bank en de Rotterdamsche Bank.

1973 Door de oliecrisis stijgt de prijs van olie met 70%. Nederland krijgt een boycot vanwege de steun aan Israël. Dit leidt tot de autoloze zondag en benzine op de bon.

1987 Op 19 oktober, ‘zwarte maandag’, sluit de beursindex van New York, de Dow Jones met een record verlies van 22,6%. Deze krach leidt tot forse verliezen wereldwijd.

2000 Door de hype in de internetsector (1997-2000) stegen de aandelenkoersen razendsnel.  De internetbubbel barst. Nina Brink’s World Online is vlak na de beursgang hard onderuit gegaan.

2002 Op 1 januari worden de munten en de bankbiljetten van de Euro gelijktijdig ingevoerd in 12 landen van de EU. Vandaag betalen 19 lidstaten met de Euro(pese Munteenheid).

2008 Na de val van Lehman Brothers ontstaat er een wereldwijde kredietcrisis, waardoor veel banken, maar ook verschillende landen in financiële problemen komen. Veel banken moeten worden gered door overheden. ABN AMRO-Fortis wordt  genationaliseerd.

2015 De Nederlandse bankensector is ongeveer vier keer zo groot als de Nederlandse economie. Ondanks forse ontslagrondes zijn nog steeds meer dan 100.000 medewerkers werkzaam bij 287 (!) Nederlandse en buitenlandse banken en kredietinstellingen die actief zijn op de Nederlandse markt. Eén gulden uit 1450 is nu 249,29 gulden oftewel 113,12 Euro waard.

Wij gaan er ook een paar weken tussenuit. Onze volgende kwestie verschijnt over 6 weken.

Wij wensen je een prettige vakantie.

Nemassdeboer maakt gebruik van functionele, analytische en tracking cookies. Instellingen