Slim vermogen overdragen

Wie zijn (klein)kinderen een groot bedrag nalaat, kan bij een goede voorbereiding een lange neus maken naar de fiscus. In de praktijk wordt er echter relatief weinig gebruik gemaakt van de fiscale mogelijkheden om vermogen over te dragen naar volgende generaties, zonder onnodig veel erfbelasting te moeten betalen. Deze zekere nonchalance ‘ik moet eigenlijk gaan  schenken, maar het komt er gewoon niet van’ komt onze overheid goed uit. Ondermeer mensen die hun eigen woning binnenkort gaan verruilen voor een kleinere woning of appartement, of gaan huren kunnen veel besparen.  In deze kwestie willen wij daarom een lans breken voor een goede voorbereiding van de overdracht van uw vermogen naar de volgende generatie(s).

Erfbelasting vervangt successierecht
Na een voorbereidingstijd van tientallen jaren is in 2010 het nieuwe erfrecht ingevoerd. Hierin is ondermeer de naam van de heffing over erfenissen veranderd van successierecht naar erfrechtbelasting en zijn de vrijstellingen en tarieven voor schenkingen en erfenissen veranderd. Het systeem is vereenvoudigd doordat het aantal schijven en categorieën is verminderd. Helaas is niet bewaarheid dat er minder erfrechtbelasting geheven wordt. De heffingspercentages voor vererving aan kinderen zijn weliswaar lager geworden, maar door lagere vrijstellingen moeten  kinderen veel eerder erfrechtbelasting betalen dan voorheen.

Tarieven en vrijstellingen
Het tarief voor de erfbelasting is progressief en gelijk aan het tarief voor de schenkbelasting. De vrijstelling bij overlijden bedraagt voor kinderen en kleinkinderen in 2012 € 19.114. Daarboven betalen kinderen 10% en kleinkinderen 18% erfrechtbelasting tot een verkrijging van € 115.708. Daarboven betalen kinderen 20% en kleinkinderen 36%. Voor verkrijgers verder in de  bloedlijn en overige verkrijgers zijn de percentages zelfs 30% over de eerste schijf en 40% over de tweede schijf. Hoewel het er voor kinderen op het eerste gezicht allemaal wel ‘redelijk’ uitziet, blijkt dit helaas niet het geval te zijn. Bij bijvoorbeeld een erfenis voor twee kinderen, bestaande uit een onbelaste eigen woning van € 250.000 euro en € 50.000 spaargeld, zal er al snel enige tienduizenden euro’s aan erfbelasting moeten worden betaald.  

Schenkingsvrijstellingen
De gebruikelijke manier om vermogen over te dragen is door jaarlijks een vast bedrag te schenken. De algemene schenkingsvrijstelling voor kinderen bedraagt in 2012 € 5.030. Voor kleinkinderen is dat     € 2.012. Overweegt u te schenken aan een kind van 18-35 jaar, dan kan eenmalig de vrijstelling worden verhoogd tot  € 24.144. Wanneer het kind het geld voor de aankoop van een eigen woning gebruikt, of voor verbetering of onderhoud van een woning, of aflossen van een eigen woning schuld, geldt dan zelfs een vrijstelling van € 50.300.

Een schenkingsplan loont al vanaf een vermogen van € 100.000
Ondanks de eenvoud van de schenkingsmogelijkheden, maken Nederlanders er nog veel te weinig gebruik van. Daardoor boren veel mensen hun kinderen een deel van de erfenis door de neus.
Je kunt echter veel besparen als je het gestructureerd aanpakt. Een ‘schenkingsplan’ is al interessant vanaf een vermogen van € 100.000. Dat is in geval van een eigen woning al snel het geval. Het moet dan wel gaan om vermogen dat niet nodig is om een onverwacht pensioengat aan te vullen of zorg te bekostigen. Voordat u met het geld aan de slag gaat moet u daarom wel eerst een  financieel totaalplan (laten) maken.

Vooroordelen en bezwaren door gebrek aan kennis
Bij de bespreking van de mogelijkheden van vermogensoverheveling krijgen wij vaak te horen dat men bang is dat het over te dragen geld wordt opgemaakt aan onnodige luxe of dat het terecht komt bij die ‘foute’ schoonzoon. Afgezien van een eenvoudige uitsluitingclausule voor de ‘koude kant’  in het testament, is onverantwoord verbrassen van uw vermogen makkelijk te  vermijden door schenkingen op papier.  Zo kunnen kinderen er nog niet bij, maar kan al wel fiscaal voordeel worden binnen gehaald. Ouders lenen dat geld dan weer terug en betalen daarover jaarlijks 6% rente, hetgeen ook weer een fiscale meevaller oplevert, omdat het in feite een extra schenking is.

Speciale spaarrekeningen gericht op voordelige overdracht van vermogen
Banken zien een nieuwe markt in de wens om vermogen over te hevelen, met een grotere kans dat het geld goed wordt gebruikt. Zo biedt SNS Reaal (SNS Bank en RegioBank) sinds kort de Eigen Huis Spaarrekening aan. Dit is een spaarrekening waarop ook (groot)ouders tegen een hoge rente kunnen sparen voor hun (klein)kinderen, ten behoeve van een eigen woning, of voor de aflossing van de latere hypotheek van de (klein)kinderen.

Een goede voorbereiding noodzakelijk
Omdat het over grote bedragen gaat, is het belangrijk dat een eventueel schenkingsplan goed wordt voorbereid. Dat begint met het opstellen van een totaalplan, waarin uw huidige financiële positie en  uw financiële vooruitzichten in beeld worden gebracht. Hierna kunnen de mogelijkheden en de bijbehorende voor- en nadelen van vermogensoverdracht worden besproken. Niet elke financiële adviseur is  voldoende thuis in deze materie. Financieel Planners die lid zijn van de Federatie van Financiële Planners (FFP) hebben veelal wel de kennis en ervaring om u hierover te adviseren.  Een goede adviseur beoordeelt ook uw testament en begeleidt u bij de gang naar de notaris, indien hierin aanpassingen gewenst zijn of een schenkingsplan moet worden opgesteld.