Weinig geld en toch een eigen huis? (Deel 2)

Weinig geld en toch een eigen huis? Deel 2

Onze vorige kwestie heeft blijkbaar veel mensen aan het denken gezet. In het nu bijna 10-jarig bestaan van onze rubriek zijn er weinig kwesties geweest waarop we meer reacties hebben ontvangen en waarvoor meer afspraken met onze adviseurs zijn gemaakt. Aangezien niet alle lezers ook de vorige kwestie zullen hebben gezien, even een korte terugblik. In de kwestie refereerden we aan een gesprek met een wat oudere mevrouw die meer geld om handen wil hebben om te gaan reizen. We hebben toen geprobeerd uit te leggen hoe je in dit geval de overwaarde van de eigen woning kan aanwenden om meer geld beschikbaar te krijgen voor leuke dingen. We hebben daarbij ook verteld dat dit in Engeland bijvoorbeeld al de gewoonste zaak van de wereld is en dat we verwachten dat ook de Nederlandse banken hier in de toekomst verder op zullen gaan inspelen.

De reacties
Kennelijk hebben we bij veel oudere lezers een gevoelige snaar geraakt. Uit de vele reacties blijkt dat er veel mensen met het probleem ‘worstelen’ dat ze – met name door een gedaald inkomen door eerder stoppen met werken ( VUT) of pensionering te weinig geld om handen hebben om leuke dingen te doen. Aangezien men vaak nog in goede gezondheid verkeert en juist nu de tijd heeft om bijvoorbeeld die grote reis te maken, is het des te frustrerender als men de middelen er niet voor heeft. Andere reacties gingen over het feit dat men moeite heeft om overwaarde uit de eigen woning op te nemen om zelf ‘lekker van te leven’ terwijl men daarmee de erfenis voor de kinderen verlaagt. Een andere groep reageerde op onze kwestie met de verwijzing naar voorgaande artikelen waarin we ondermeer schreven over het helpen van kinderen bij de aankoop van een woning via een ‘generatiehypotheek ’ waarbij de ouders een hypotheek opnemen op de eigen woning en dat geld (deels) weer doorlenen aan een kind, zodat het kind gemakkelijker een hypotheek van de bank kan krijgen. Weer een andere groep reacties koppelde onze kwestie aan een artikel van een andere columnist van het lokale weekblad (de Nieuw-Volendam) in Volendam. Deze fiscale adviseur stond in zijn column kort geleden stil bij het feit dat voor de berekening van de successierechten na overlijden tegenwoordig rekening moet worden gehouden met de volledige (fors gestegen) waarde van de eigen woning, waar daar in het verleden een korting op mocht worden toegepast. Het gevolg daarvan is dat (veel) hogere successierechten moeten worden betaald door de erfgenamen, vaak zijnde de kinderen. Veel lezers stelden daarover vragen die gingen over schenkingen en het eventueel overdragen van de woning aan de kinderen.

Oplossingen
Het moge duidelijk zijn dat de reacties zo divers zijn dat er geen eenduidige oplossing is voor alle vragen of ‘problemen’. Waar het ons in onze kwestie om ging is duidelijk te maken dat de overwaarde van de woning veelal nuttiger kan worden besteed dan nu veelal (niet)het geval is. Dat hoeft dan niet te betekenen dat men de erfgenamen te kort doet, simpelweg omdat de waardestijging van een woning normaal gesproken gewoon door blijft gaan. Als men van een woning van € 250.000,00 een bedrag van € 50.000,00 als overwaarde opneemt voor leuke dingen, dan is dit bedrag in minder dan 10 jaar weer aangegroeid door de waardestijging van de woning. Ook is een misvatting bij veel oudere mensen dat de kinderen hier problemen mee zouden hebben. Vreemd genoeg komt deze opmerking vaak van ouders met opgroeiende kinderen met een lage hypotheek, die van het salaris maar net rond kunnen komen in dit (t)eurotijdperk. We houden ze dan een spiegel voor. ‘Wat is er beter (en vooral leuker) voor henzelf en de kinderen?; nu geen geld en dus een minder leuk leven en straks (als de kinderen zelf vaak het geld niet meer nodig hebben) een hogere erfenis voor de kinderen of nu meer geld en dus een leuker leven en later een kleinere erfenis. Het antwoord zal duidelijk zijn. Daarbij stellen wij ook vaak aan de orde dat bijvoorbeeld nu € 50.000,00 extra beschikbaar voor 10 dure gezinsjaren ontzettend veel is, terwijl uiteindelijk voor de kinderen het verschil tussen een erfenis van € 100.000,00 of € 50.000,00 zeer klein is.

Conclusie:
Het gaat te ver om via deze rubriek alle reacties te bespreken, te meer omdat de problematiek divers en vaak ingewikkeld is, zeker als we spreken over erfrecht, schenkingen of doorleen constructies. Het is echter niet slim om dergelijke onderwerpen daarom maar uit de weg te gaan. Waneer u zich laat adviseren door goed opgeleide onafhankelijke en ervaren financieel adviseurs, komen –soms simpele- oplossingen in beeld die u vaak zelf niet voor mogelijk zou houden. Goede adviseurs werken daarbij ook samen met notarissen die weer specifieke kennis hebben van en uitvoering kunnen geven aan de mogelijkheden van schenking of overdracht van de eigen woning aan kinderen.