Financiele positie bij overlijden

Overlijden is een onderwerp dat u wellicht niet graag met uw partner bespreekt. U moet er natuurlijk niet aan denken van een dierbare afscheid te moeten nemen. De financiële positie die ontstaat na overlijden van uw partner zal al helemaal geen populair gespreksonderwerp zijn. In deze kwestie staan we stil bij de financiële gevolgen van overlijden. Via de belangrijkste inkomensbronnen na overlijden, wijzen wij u de richting naar mogelijke financiële oplossingen die ongewenste financiële verrassingen kunnen voorkomen, als gevolg van overlijden. Dat dit belangrijk is blijkt ondermeer uit een recent onderzoek van Newcom Research naar situaties waarbij de partner in de afgelopen vijf jaar was overleden. Een ruime meerderheid van de ondervraagden gaf aan dat zij pas na het overlijden van hun partner ervan bewust werden dat men géén partnerpensioen zou ontvangen Ook bleek een meerderheid hier eigenlijk ook nooit met de partner over gesproken te hebben.

Het inkomen na overlijden van uw partner
Uw inkomen na het overlijden van uw partner kan voortkomen uit verschillende bronnen. In de eerste plaats is er natuurlijk het eigen inkomen uit arbeid of vermogen. U kunt zich eens afvragen hoe uw inkomen zich zal ontwikkelen indien u er alleen voorstaat. Moet u minder gaan werken om meer thuis te kunnen zijn voor de kinderen, heeft u de mogelijkheid meer te gaan werken om de daling van het (gezins)inkomen te beperken of zal uw eigen inkomen niet wijzigen?

Algemene Nabestaandenwet
De Algemene nabestaandenwet (ANW) is een volksverzekering die nabestaanden voorziet van een basisuitkering. Deze uitkering kan bestaan uit een nabestaandenuitkering, een halfwezenuitkering of een wezenuitkering.
U komt als nabestaande in aanmerking voor een ANW-uitkering indien u jonger bent dan 65 jaar, u vóór 1950 bent geboren, óf u één of meer kinderen onder de 18 jaar verzorgt , óf u voor minstens 45% arbeidsongeschikt bent. Elke nabestaande die met een vaste partner een gezamenlijk huishouden voerde op het moment van het overlijden, heeft recht op een uitkering. Dat geldt dus ook voor ongehuwd samenwonenden - ongeacht of ze van hetzelfde geslacht zijn - en ook voor broers en zussen.
De ANW-uitkering wordt gekort met een deel van uw inkomen dat u in verband met (vroegere) arbeid verdient. Eventueel inkomen uit vermogen, een uitkering uit een verzekeringspolis of een uitkering uit een nabestaandenpensioen telt niet mee bij de bepaling van de korting op de ANW-uitkering. Verzorgt u als nabestaande een kind van uzelf en uw overleden partner dat jonger is dan 18 jaar, dan krijgt u voor dit kind een halfwezenuitkering. Ook als u gescheiden bent van de overleden ouder of u woonde niet meer samen, dan heeft u recht op deze uitkering. De uitkering vervalt niet als u gaat trouwen of met een ander gaat samenwonen. 

Nabestaandenpensioen
In de pensioenregeling van uw partner kan er sprake zijn van een nabestaandenpensioen die uw eventuele eigen inkomen en een eventuele ANW-uitkering aanvult. De hoogte van dit nabestaandenpensioen is afhankelijk van de situatie op het moment van uw overlijden en van de keuzes die u met betrekking tot uw pensioen heeft gemaakt. Zo kunnen bijvoorbeeld uw inkomen, leeftijd en het aantal pensioenjaren een rol spelen in uw pensioenregeling. Ook de leeftijd van uw partner is van belang.

Een pensioenuitvoerder is verplicht jaarlijks een zogenaamd Uniform Pensioen Overzicht (UPO) aan zijn deelnemers te verstrekken. In dit overzicht wordt ook het nabestaandenpensioen vermeld. U kunt zo dus op eenvoudige wijze achterhalen op welke bedragen u aanspraak kan maken, mocht uw partner komen te overlijden.

Zelf een voorziening regelen
Indien een eventuele ANW-uitkering en/of een eventuele nabestaandenpensioen als aanvulling op uw inkomen niet voldoende is dan kunt u overwegen uw eigen voorzieningen te treffen. U kunt hiervoor een verzekering afsluiten die een kapitaal uitkeert bij overlijden van uw partner. Deze uitkering kan bijvoorbeeld worden aangewend ter aflossing van de hypotheek, of worden gereserveerd zodat u maandelijkse bedragen kunt opnemen als aanvulling op uw inkomen. U kunt er ook voor kiezen een periodieke uitkering bij overlijden van uw partner te verzekeren. De fiscale behandeling is uiteraard afhankelijk van de gekozen oplossing.

Wanneer voldoende financiële middelen?
Een eenduidig antwoord op deze vraag is natuurlijk niet te geven. Uw persoonlijke wensen en doelstellingen vormen immers de basis van een eventuele financiële oplossing. Volgens het eerder genoemde onderzoek van Newcom heeft bijna tweederde van de ondervraagden net voldoende of zelfs onvoldoende financiële middelen om rond te komen. Ook in onze adviespraktijk ervaren we dat de financiële risico’s als gevolg van overlijden dikwijls onderschat worden. Het onder woorden brengen van uw wensen, het inventariseren van de reeds aanwezige voorzieningen en een analyse waarbij wordt vastgesteld of uw voorzieningen aansluiten bij uw financiële wensen en doelstellingen, kan een eerste aanzet zijn om mogelijke onduidelijkheden en onzekerheden het hoofd te bieden. Een onafhankelijk adviseur kan u hierbij uiteraard uitstekend van dienst zijn.

Wij wensen u een gezond en voorspoedig 2010.